Mindfulness betekent opmerkzaamheid of bedachtzaamheid. De methode stamt uit het Boeddhisme en werd in 1974 geïntroduceerd in de westerse wereld door Jon Kabatt Zinn, die een 8-weekse training MBSR (Mindfulness Based Stress Reduction) ontwikkelde. Je leert om je gedachten, gevoelens en lichamelijke sensaties te ervaren met volle aandacht, zonder ze weg te duwen en zonder oordeel. Uiteindelijk helpt dit om situaties beter te kunnen accepteren. Diverse wetenschappelijke onderzoeken laten zien dat mindfulness goed werkt bij stress, piekeren en emotionele instabiliteit. En het gaat zelfs wat dieper: mensen die last hebben van angstklachten, depressie en chronische ziekten zijn er ook bij gebaat. Niet voor niets adviseren huisartsen tegenwoordig regelmatig een mindfulnesscursus aan hun patiënten.
mindful of mind full?
Mindfulness is inmiddels een populaire term geworden. De misvatting is nogal eens, dat mensen zeggen: ik moet ‘in het nu zijn’, maar dat kan toch niet zomaar? Nee, dat klopt. Dat kun je oefenen door middel van meditatie en mindfulness-oefeningen. Die monniken waren immers ook niet in één dag verlicht. Begin dus met kleine stapjes. Door bijvoorbeeld vijf minuten per dag te gaan mediteren, kun je observeren hoe je gedachten op dat moment zijn. Ik zelf dacht eerst altijd: mijn hoofd is te druk om te mediteren. Maar dat is nu juist de truc. Iedereen heeft veel gedachten, maar je kunt leren om ze er te laten zijn. Ik weet nu dat ik een creatieve geest heb die me soms probeert te testen. Mijn 'monkey mind' is dan aan het werk. Maar niemand heeft gezegd dat je constant moet luisteren naar je gedachten, toch?
Het lijkt misschien of
de situatie het lijden
veroorzaakt, maar in feite is
dat niet zo; je eigen
verzet doet dat.
Het boek van Eckhart Tolle (De kracht van het nu) deed me beseffen dat ik niet mijn gedachten bén. Na mijn mindfulnesstrainingen kon ik een stuk beter relativeren. Voorheen was de wereld te klein als ik iets liet vallen of als ik een fout maakte, nu blijf ik rustiger en schakel ik terug naar mijn ademhaling. Ik ben nog steeds een persoon met een grote mate van perfectionisme en verantwoordelijkheidsgevoel, maar ik kan omgaan met de situatie zonder bijkomende zelfkritiek. Ik was heel lang veel te hard voor mezelf. In deze prestatiegerichte wereld hebben veel mensen daar last van. Onze innerlijke criticus houdt nu eenmaal maar al te graag de touwtjes in handen.
We hebben onszelf – deels door opvoeding, deels door de maatschappij - een beeld voorgehouden wie we zijn – bepaalde regels aangeleerd die we moeten volgen om ‘goed genoeg’ te zijn. Zo gold voor mij altijd dat ik aardig en vrolijk moest zijn naar anderen, dat ik pas aan een project mocht beginnen als het in de puntjes uitgedacht was en dat ik vooral niet ‘zwak’ mocht lijken.